Kinderen en afscheid

Vaak wordt er getwijfeld of jonge kinderen wel geconfronteerd kunnen en moeten worden met een overledene. Zorg over wat het kind aankan, angst voor bange dromen en verdriet spelen daarbij een rol, en dat is begrijpelijk. Onze ervaring is dat kinderen, hoe jong ook, heel veel aan kunnen, mits zij zelf de mate waarin en het tempo kunnen en mogen bepalen. Daarbij is het belangrijk dat het kind heel feitelijk en objectief wordt verteld wat er aan de hand is. Dat bij iemand die dood is het hart niet meer klopt en daarom praten en bewegen niet meer mogelijk is. Waarom de gelaatskleur anders is dan bij levende mensen en hoe het komt dat het lichaam koud aanvoelt. Of wat er nou precies gebeurt bij begraven of cremeren, enzovoort.
Dit hoeft niet allemaal in één keer te worden verteld. Die vragen zullen vanzelf komen en het volstaat daarop eenvoudig en duidelijk antwoord te geven. Belangrijk is daarbij dat je jouw eigen ervaringen (mooi, eng of spannend) niet als oordeel meegeeft, maar het kind vrij laat ervaren.

Misschien wil het kind niet gaan kijken bij de overledene. Maak daarvan dan geen punt. Mogelijk wil het op een later moment wel die stap maken. Hoe dan ook zal het willen weten wat er gebeurt en waarom. Daaraan tegemoetkomen, is heel belangrijk. Want juist het niet mogen weten of zien, maakt dat het kind er zijn of haar eigen verhaal van gaat maken. Dat is mogelijk gebaseerd op fantasie, beelden op tv of verhaaltjes van vriendjes of vriendinnetjes, die niet altijd allemaal met de werkelijkheid stroken.

We laten kinderen zoveel mogelijk helpen bij alles wat er gedaan moet worden, hebben oog en oor voor hun beleving en vragen. Op de dag van de uitvaart betrekken we ze ook bij het afscheidsmoment, zodat er dan niet alleen maar grote-mensen-taal wordt gesproken.De wijze waarop kinderen rondom een overlijden in het moment kunnen zijn, kunnen ervaren en weer loslaten, geeft ons vaak het gevoel dat wij, volwassenen, op onze beurt nog veel van hen kunnen leren.

Er is veel waardevols geschreven over kinderen en rouw, zowel gericht op de ouder als op het kind. In voorkomende situaties hebben wij informatie en boeken daarover te leen en kunnen we er inhoudelijk over vertellen.